پایگاه خبری صنایع نیوز

چرا موساد تا این حد در بدنه حاکمیت نفوذ کرده است؟

دکتر سید محمد اکرمی

رئیس انجمن ژنتیک پزشکی ایران

نکاتی مهمی در این مقوله ملی حساس باید مورد مداقه قرار گیرد:

۱. فرسایش ساختارهای امنیتی

سیستم‌های اطلاعاتی و امنیتی ایران طی دهه‌های گذشته عمدتاً متمرکز بر مسایل داخلی، نظارت بر فعالان سیاسی، اجتماعی، رسانه‌ای و مدنی بوده‌اند.

این تمرکز روی داخل شاید باعث غفلت از تهدیدهای خارجی شد.

۲. فساد و رانت

نفوذپذیری سیستم‌های امنیتی و نظامی، شاید ناشی از فساد مالی در بخش های مختلف کشور باشد.

وقتی در مواردی ساختار قدرت بر اساس رانت، باندبازی و زدوبند بچرخد، سرویس‌های خارجی به راحتی می‌توانند از طریق رشوه، تطمیع، نفوذ مالی یا ارتباطات غیررسمی به حلقه‌های حساس دسترسی پیدا کنند.

۳. نفوذ از طریق شبکه‌های تکنولوژیک

وابستگی زیرساخت‌های فناوری، حمل‌ونقل، انرژی و صنایع به فناوری‌های خارجی (به‌ویژه چینی، روسی، یا غربی به صورت واسطه‌ای) حفره‌های امنیتی زیادی ایجاد کرد.

نفوذ سایبری موساد بارها اثبات شده؛ نمونه بارز آن عملیات‌های متعدد علیه تأسیسات هسته‌ای و نظامی، نفت و برق ایران است.

۴. شکاف‌های درونی و رقابت‌های جناحی

رقابت شدید و مخرب میان جناح‌های مختلف قدرت در ایران بویژه در پارلمان، فضای مناسبی برای نفوذ ایجاد می‌کند.

هر جناح برای ضربه زدن به جناح رقیب، عملاً گاهی به شکل مستقیم یا غیرمستقیم فضا را برای نشت اطلاعات یا نفوذ باز می‌کند.

۵. فرسودگی منابع انسانی امنیتی

مهاجرت نخبگان، خستگی و بازنشستگی نیروهای کارکشته، جانشینی با نیروهای کم‌تجربه یا صرفاً ایدئولوژیک باعث کاهش کیفیت امنیتی شده است. این کاهش کیفیت، فضای نفوذ را گسترده‌تر می کند. ضمنا در جذب نیرو مراقبت ها‌ مناسب است لیکن مراقبت ها در ادامه کار ایراد دارد.

۶. مدل حکمرانی بسته و فاقد شفافیت، عدم عمل به قانون

عدم گردش آزاد اطلاعات، نبود نظارت مردمی و عدم شفافیت، زمینه رشد شبکه‌های نفوذ را فراهم می‌کند.

نهادبالاسری اگر بتواند بر نهاد امنیتی نظارت داشته باشد، متوجه نفوذ می‌شود تا ضربه نخورد. عدم عمل به قانون هم مصادیق متعددی که بدلیل اختصار وارد نمیشویم و فقط به اصل ۴۴ و خصوصی سازی شاید بسنده نمود.

۷. تمرکز موساد روی نقاط کلیدی

موساد برخلاف تصور رایج، روی نقاط خاص و استراتژیک متمرکز شده است:

صنایع هسته‌ای

صنایع موشکی

فناوری‌های پهپادی

زنجیره‌های تأمین قطعات حساس

حلقه‌های تصمیم‌ساز امنیتی و سیاسی

۸. نفوذ از طریق نیروی انسانی سوم

استفاده از نیروهای غیرایرانی بویژه اتباع به‌عنوان مجری عملیاتی یا شبکه‌های نفوذ، هزینه عملیات را پایین و موفقیت را بالا می‌برد.

این مدل نفوذ، بارها توسط اسرائیل و متحدانش اجرا شده.

نمونه‌های علنی نفوذ موساد:

سرقت اسناد محرمانه هسته‌ای از قلب تهران (۲۰۱۸)

عملیات خرابکاری در نطنز، فوردو و سایر تأسیسات هسته‌ای

ترور محسن فخری‌زاده (دانشمند هسته‌ای)

ترور قاسم سلیمانی از طریق درز اطلاعات مسیر و سفر

افشای شبکه‌های پهپادی و موشکی ایران در منطقه

ترورهای خانه به خانه فرماندهان نظامی و دانشمندان

جمع‌بندی:

روش ترور شهیدان فخرزاده و اسماعیل هنیه می توانست یک سر خط کار اطلاعاتی و امنیتی در بستر فناوری باشد. این ترورها در شرایط خاص که قاعدتا باید چتر امنیتی کامل و فعال باشد اتفاق افتاد.دبزرگترین سرقت اطلاعاتی رژیم صهیونیستی از کشور در سال ۲۰۱۸ باید منجر به هوشیاری و تحول اساسی در مجموعه های مرتبط میشد.

نفوذ موساد در بدنه قدرت ایران، حاصل ترکیب فساد، فرسایش نهادی، مدل حکمرانی بسته، تمرکز امنیتی روی جامعه داخلی به جای تهدید خارجی، و ضعف در به‌روزرسانی سیستم‌های دفاع سایبری و انسانی است. به سرعت هوش مصنوعی بایستی در این راستا بکارگیری شود. سیاست راهبردی برای تک تک کشورها خصوصاً کشورهای هدف بازنگری شود. تقویت نیروی انسانی و ادوات امنیتی یک ضرورت فوریست.

این نفوذ بیش از آنکه نشان‌دهنده قدرت فوق‌العاده موساد باشد، نشان‌دهنده ضعف ساختاری خود سیستم ماست. نهادهای نظامی امنیتی بجای پرداخت به وظیفه ذاتی خود وارد مقوله های اجتماعی اقتصادی شدند که بایستی بسرعت اصلاح گردد.

نهادهای مختلف اطلاعاتی موجود (وزارت اطلاعات - سپاه - فراجا - قوه قضاییه - نهاد ریاست جمهوری) بنظر میرسد علیرغم وظایف خاص هماهنگی لازم را ندارند. نیاز به تجدید نظر و ضرورت هماهنگی بفوریت احساس میشود .

مقامات عالی و درجه یک و خانواده ها بدون رودربایستی و اغماض و فارغ از شأن آنها از نظر حفاظتی و امنیتی داءما توجیه شوند.